آشنایی با روز جهانی کار و کارگر

آشنایی با روز جهانی کار و کارگر

نخستین روز ماه مه برابر با 12 اردیبهشت روزجهانی كار و كارگر نام دارد.

تاریخچه:

در سال 1889 میلادی کنگره بین‌المللی کارگران در پاریس، به پیشنهاد نماینده کارگران امریکا، روز اول ماه مه را به عنوان روز جهانی کارگر برگزیدند و درپی آن در بسیاری از کشورهای دنیا، کارگران این روز را گرامی می‌دارند.

در سال 1886 میلادی، پلیس شیکاگو با حمله به تظاهرات گسترده کارگران، که برای 8 ساعت کار درروز و حق تشکیل اتحادیه‌های کارگری برپاشده بود، آنان را به خاک و خون کشیدند. در پی این حادثه، هشت تن به عنوان مسبّب دستگیر شدند که پنج نفر از آنان کارگر مهاجر آلمانی و یکی هم آلمانی تبعه آمریکا بود. دادگاه یکی از این دستگیرشدگان را به ۱۵ سال حبس محکوم کرد و بقیه محکوم به اعدام شدند که فرماندار ایالت مجازات دو تن از آنان را به حبس ابد تخفیف داد. یکی از محکومان به اعدام، پیش از اجرای حکم خودکشی کرد و چهار نفر دیگر به دار آویخته شدند.

یکی از رهبران کارگران اعتصابی، پس از اعلام رای، در برابر دادگاه چنین گفت: کارگران اینک دریافته‌اند که می‌توانند با اتحاد و همبستگی و مبارزه جمعی مشکلات خود فائق آیند.

آنان می‌دانند که چه قدرت عظیمی در اتحاد ایشان نهفته است، به همین علت است که کارفرمایان با تمام توان می‌کوشند تا اتحاد کارگران را بشکنند، و میتینگ کارگران را به خاک و خون بکشانند، ما کارگران گردهم آمدیم تا اندکی از حقوق خود را باز پس بگیریم، اما اکنون از دادگاه و زندان سردرآورده‌ایم. آیا این است معنای برابری و عدالت درجامعه ما؟ امروز اگر صدای حق‌طلبانه ما را با گلوله خفه می‌کنید، مطمئن باشید که این صداها از این پس خاموش شدنی نیست، بلکه هر روز طنین آن رساتر خواهد شد.

رهبران کارگران شیکاگو به دست مستکبران جان باختند، اما حقانیت گفته‌هایشان به تدریج بر همگان مسلم شد.در سال 1919 بر براساس معاهده ورسای سازمان بین‌المللی کار به عنوان یک نهاد خود مختار و وابسته به مجمع عمومی سازمان ملل متحد برپا شد.

موافقت نامه مربوط به برقراری رابطه بین این سازمان و سازمان ملل متحد در سال 1946 به تصویب رسید و آن را به صورت نخستین کارگزاری تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد درآورد.

حزب‌های کمونیست و سوسیالیست و اتحادیه‌های کارگری در بسیاری از کشورهای جهان این روز را با برگزاری تظاهرات و راهپیمائی‌های خیابانی برگزار می‌کنند.

دهها سال است که به این مناسبت در این روز، در کشورهای مختلف (به استثنای ایالات متحده، کانادا و چند کشور کوچک) مراسم ویژه برگزار می‌شود. ایالات متحده و کانادا نخستین دوشنبه هر سپتامبر (شهریور ماه) را به عنوان «روزکارگر» برگزار می‌کنند.

کلیسای کاتولیک

در سال 1955 در کلیسای کاتولیک رومی، 1 می به عنوان روز «قدیس یوسف کارگر» ، نامزد مریم مقدس نامگذاری شد.

در ایران

 راهپیمایی روز جهانی کارگر پس از هشت سال صبح روز جمعه، ۱۱ اردیبهشت، با حضور هزاران کارگر در تهران برگزار شد و پس از پایان این راهپیمایی علیرضا محجوب، دبیرکل خانه کارگر، و حسن صادقی، معاون او، در جمع کارگران سخنرانی کردند.

بر اساس گزارش خبرگزاری کار ایران، ایلنا، «گفته می‌شود» در این راهپیمایی که از میدان انقلاب تهران آغاز شده و در نهایت در میدان فلسطین خاتمه یافته «به صورت پراکنده» بیش از ۲۰ هزار کارگر شرکت کرده بودند.

به گفته این خبرگزاری، «به دلیل انسداد» مسیر راهپیمایان در خیابان‌های منتهی به محل تجمع در میدان فلسطین، کارگران «به صورت یکپارچه» قادر به برپایی تجمع نشدند و سخنرانی‌های این مراسم نیز در دو ضلع جنوب شرقی و شمالی میدان فلسطین برگزار شده است.

این خبرگزاری تعداد تجمع‌کنندگان در بخش شمالی میدان فلسطین را پنج هزار نفر ذکر کرده است.

بر اساس این گزارش، تعدادی از کارگران برخی استان‌ها از جمله مازندران، قزوین، سمنان، البرز، همدان، قم و خراسان در این راهپیمایی حضور داشته‌ اند و برگزارکنندگان مراسم از «عزیمت ۷۲۰ اتوبوس از شهرهای اطراف تهران» برای حضور در این راهپیمایی خبر داده‌اند.

به گفته فعالان کارگری، از بعد از ۲۸ مرداد سال ۳۲ تا انقلاب ۵۷، برگزاری مراسم و راهپیمایی به مناسبت روز اول ماه مه ممنوع بوده، و در جمهوری اسلامی ایران نیز آخرین تجمع و راهپیمایی کارگران در تهران در سال ۸۶ برگزار شده بود.

در همین حال شماری از تشکل‌های کارگری مانند اتحادیه آزاد کارگران ایران و سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس‌‌رانی تهران بارها از ممنوع بودن برگزاری راهپیمایی روز جهانی کارگر و نیز مخالفت دولت با برگزاری مراسمی به مناسبت این روز که همراه با بازداشت کارگران و فعالان کارگری بوده انتقاد کرده‌اند.

بر اساس گزارش خبرگزاری ایلنا، شرکت‌کنندگان در راهپیمایی روز جهانی کارگر شعارهایی چون «کارگر ایرانی، بیکاره بیکاره»، «تامین اجتماعی، حق مسلم ماست»، «کارگر بیدار است، از درد و رنج بیزار است»، «تامین اجتماعی حق مسلم ماست»، «تامین اجتماعی، حق‌الناس، حق‌الناس» سر داده‌اند.

بر اساس این گزارش، پس از قرائت قطعنامه این راهپیمایی نیز حضار شعارهایی چون «قرارداد موقت، الگوی برده‌داری» و «قرارداد موقت، ملغی باید گردد» سر داده‌اند.

در این مراسم علیرضا محجوب، دبیرکل خانه کارگر، با اشاره به «اختلال پیش آمده» در راهپیمایی روز کارگر افزود: «متاسفیم در این راهپیمایی بعضی رعایت شأن کارگر ایرانی را نکردند و آن گونه که باید احترام او را حفط نکردند و ما به عنوان نمایندگان کارگران وظیفه خود می‌دانیم که این موضوع را از طریق مراجع و مقامات ذی‌ربط پیگیری کنیم.»

در سال‌های گذشته همزمان با روز جهانی کارگر تعدادی از فعالان کارگری در ایران بازداشت شده‌اند.

در همین حال ماموران پلیس امنیت روز چهارشنبه ابراهیم مددی و داود رضوی، دو عضو هیئت مدیره سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس‌رانی تهران و حومه، را در آستانه روز کارگر (اول مه) بازداشت کردند.

در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه نیز محمود صالحی، عثمان اسماعیلی و پدرام نصراللهی،‌ سه فعال کارگری در شهرهای سقز و سنندج بازداشت شدند.

گردآوری توسط دانیل

اتحاديه آزاد کارگران ايران احضار و بازداشت فعالان کارگری در تهران، سقز و سنندج در روزهای اخير را محکوم کرده است.

اين تشکل با اشاره به احضار شيث امانی،‌ از اعضای هيئت مديره اتحاديه آزاد کارگران ايران، ‌و بازجويی از او نوشت که اين اقدامات «نتيجه ترس و وحشت» از اعتراض‌های وسيع و بزرگ کارگری است.

برگزارکنندگان مراسم راهپیمایی روز جهانی کارگر در قطعنامه پایانی این راهپیمایی خواستار پرداخت حداقل حقوق کارگران بر اساس «حداقل معیشت» و همچنین تجدید نظر در حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی، مستمری‌بگیران و ازکارافتادگان شدند.

در این قطعنامه تاکید شده است: «حقوق کارگران با وجود اهتمام اخیر و افزایش‌های صورت گرفته ناچیز است و کارگران نمی‌توانند با این حقوق بیش از ۱۰ روز زندگی کنند.»

پیش از این نیز هفت تشکل مستقل کارگری ایران خواستار تجدید نظر فوری در حداقل دستمزد ماهانه کارگران و افزایش آن از ۷۱۲ هزار تومان به سه میلیون تومان بر اساس سبد هزینه زندگی شده بودند.

تاکید بر ضرورت حمایت از تولید داخلی توسط دولت، اجرای دقیق و بی‌کم و کاست قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور، بازنشسته شدن کارگران با ۲۵ سال سابقه کار، لغو قراردادهای موقت و ساماندهی مشاغل پیمانی از جمله دیگر خواسته‌های مطرح شده دراین قطعنامه است.

این قطعنامه همچنین «هر تلاشی با هدف تضعیف و از کار انداختن» وزیر کار را محکوم کرده است.

 علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از اعضای هیئت موسس خانه کارگر است، تشکلی که برگزارکننده اصلی مراسم راهپیمایی روز کارگر در تهران به شمار می‌رود.

در این قطعنامه همچنین به وزیر بهداشت ایران هشدار داده شده که «فکر ادغام بخش درمان و همچنین بیمارستان‌های ملکی تامین اجتماعی را از سر بیرون کند».

 در همین حال به گفته خبرگزاری ایلنا، تعدادی از شرکت‌کنندگان در این راهپیمایی در واکنش به شایعه واگذاری بیمارستان‌های سازمان تامین اجتماعی به وزارت بهداشت شعارهایی چون «وزیر بهداشت حیا کن، تامین اجتماعی را‌‌ رها کن» سر داده‌اند.